Sekrety długowieczności
Recepta na długie życie. Nie ma jednej recepty, nie ma cudownego leku, środka na zdrowe i długie życie. Taki wniosek wynika z analizy różnych wypowiedzi osób żyjących ponad 100 lat. Jednak z drugiej strony są pewne reguły, które pozwalają zachowywać dobre zdrowie do późnej starości, gwarantują długie nawet stu letnie życie w dobrej kondycji, chronią przed chorobami, gwarantują lepsze samopoczucie, pozwalają się cieszyć, radować życiem w trzecim wieku.
Prosto i w zgodzie z naturą
Najogólniejsza, ale najważniejsza recepta na dłuższe i zdrowsze życie jest nadzwyczaj prosta, trzeba żyć jak najprościej, jak najbliżej natury, w zgodzie z sobą, prawami moralnymi - ułatwia to bardzo prawdziwa religijność objawiająca się na zewnątrz pokojem ducha, radością i serdecznością dla wszystkich, trzeba korzystać z dobroczynnych uzdrawiających sił przyrody, leków z Bożej Apteki, czyli ziół, jadać proste, nieprzetworzone pokarmy, zachować umiar we wszystkim.
Rady polskich stulatków
Analizując koleje życia kilkudziesięciu polskich stulatków zebrano interesujące dane dotyczące ich długowieczności. Wszyscy twierdzili, że zachowywali umiar w wielu rzeczach, szczególnie dyscyplinę w jedzeniu. Raczej częściej pościli niż przejadali się. Dbali o zgodność duchowej i fizycznej pracy. Akceptowali swój nawet trudny los i w każdej sytuacji starali się zachować pogodę ducha i spokój.
Cieszyć się życiem
Ta ostatnia zasada łącząca się z higieną psychiczną wydaje się chyba najistotniejsza. W zasadzie wszystkie analizy odnoszące się do osób długowiecznych w jednym są zgodne. Sedziwi starcy zawsze kierowali się prostymi etycznymi zasadami - wynikało to przeważnie z ich dużej wiary religijnej, częstej szczerej modlitwy, ufności w Bożą wszechmoc - cieszyli się życiem, brali je takim, jakie ono jest, byli optymistami, spokojnie, a nawet z radością, przyjmowali swój los, uważając się za osoby szczęśliwe i pozwalając sobie na życiowe przyjemności, nawet te,,grzeszne".
Recepty wiekowych górali z Bułgarii
Ciekawe obserwacje na temat długo wieczności poczyniono w Bułgarii, gdzie w górach żyje dużo stulatków. Przeprowadzone przed laty analizy statystyczne wykazały, że kraj ten jest jednym z krajów o wysokiej długości życia. Szczególnie w górzystym okręgu smolańskim nieomal w centralnej części Rodopów, spotkać można było w latach osiemdziesiątych 800 wiekowych staruszków, z tego 80 stulatków. Najwięcej długowiecznych żyło na wsi i były to przeważnie kobiety.
Starcy w większości zajmowali się uprawą roli i hodowlą bydła. Od najmłodszych lat przebywali dużo na powietrzu i pracowali od świtu do nocy. Kobiety dodatkowo zajmowały się domem i wychowaniem licznego potomstwa. Rodziny długowiecznych odznaczały się trwałymi więzami. Staruszkowie pracują do późnej starości, także po 90 roku życia. Badani w większości nie pili w ogóle alkoholu i nie palili papierosów. Nie przestrzegali też specjalnej diety. Jadali posiłki trzy razy dziennie, składające się głównie z produktów roślinnych, mięsa, dużych ilości mleka i wyrobów mlecznych.
Gwarancja sędziwego wieku
Wybitny współczesny biolog, laureat nagrody Nobla Frank Macwarlane Burnet stwierdził, że zadowolenie z pracy jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na długowieczność. Wykazał on, że najmniejszą śmiertelność notuje się wśród znanych uczonych amerykańskich. Sukcesy życiowe bardziej wpływają na długowieczność niż uprawianie sportów, niepalenie, zachowanie szczupłej sylwetki, czy długie życie rodziców. Prawie wszyscy sędziwi wiekiem wyróżniali się aktywnym kontaktem z otoczeniem.
Miód i ryby
W Emiracie Al-Chajma zmarł w latach 80. mężczyzna, który liczył sobie 147 lat. Miał to być najstarszy człowiek w krajach arabskich nad Zatoką Perską. Według informacji przekazanych przez agencje prasowe swą długowieczność zawdzięczał temu, że przez całe życie żywił się głównie miodem i rybami. Miał jedną żonę, która miała 95 lat. Podobno ten człowiek nigdy nie chorował i do końca swoich dni zachował pełnię władz umysłowych.
Długowieczny tryb życia Armeńczyków
W Armenii na 3 mln mieszkańców 6,5 tys. obywateli obchodziło w latach osiemdziesiątych dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin, zaś ponad 600 przekroczyło 100 lat. Obserwacją dziarskich staruszków zajął się między innymi Gurgen Aprikjan, przewodniczący Armeńskiego Towarzystwa Gerontologicznego. Jego zdaniem, górale zawdzięczają swą długowieczność odwiecznemu trybowi życia. Zażywają wiele ruchu, co wymusza pokonywanie licznych wzniesień, są szczupli. Podświadomie wpływa na nich piękno gór, co prowadzi do psychicznej równowagi.
Należy także wspomnieć o wypoczynku. Najważniejszy jest sen, który górale mają głęboki i trwa on do 10 godzin. Przez 7-8 miesięcy śpią na dworze. Pożywienie górali jest bardzo bogate w witaminy. Są to bowiem głównie surowe jarzyny, czosnek, dzika róża, winogrona, fasola i miód. Piją oni też dużo mleka. Mało palą. Korzystnie wpływa na pracę organizmu wielowiekowy nawyk picia wina w umiarkowanej ilości. Prowadzą oni także rytmiczny tryb życia. Do późnej starości pracują fizycznie.
Spokój i pogodne usposobienie
Najstarsza mieszkanka Egiptu licząca ponad 135 lat oświadczyła, że podstawą osiągnięcia sędziwego wieku jest spokój. Pogodnemu usposobieniu swą długowieczność przypisała również Francuzka Jeanne Calmet obchodząca w 1989 r. 114 urodziny.
Pokojowy charakter
Zmarły w 1986 roku w Kosowie 124 letni najstarszy Jugosłowianin Ilija Lalic nigdy nie pił, nie palił i nie jadł wieprzowiny. Nie gardził natomiast kawą, której wypijał filiżankę regularnie w godzinach wieczornych. Rano z reguły pijał mieloną gruzińską herbatę, a do tego szklankę mleka. Z potraw najchętniej jadał ser i kiełbasę. W czasie swego długiego życia Lalic był człowiekiem bardzo pokojowo usposobionym. Uczestniczył w dwu woj nach światowych, odnosząc 16 ran. Był dwukrotnie żonaty i miał czworo dzieci. Jego pasją była praca na roli, której pozostał wierny aż do śmierci.
Nie objadać się
W stanie Pensylwania w jednym z domów spokojnej starości mieszkała Florence Napp, która liczyła w 1986 roku 113 lat i uważana była za najstarszą mieszkankę Stanów Zjednoczonych. Sędziwa dama zadziwiła dziennikarzy fenomenalną pamięcią z czasów dzieciństwa i późniejszego aktywnego życia. Była ona nauczycielką i walczyła o prawa kobiet. Do tej pory ani razu nie chorowała. Twierdziła, że dożyła w zdrowiu tylu lat, ponieważ nigdy się nie przejadała oraz nigdy nie była zamężna, co pozwoliło jej żyć w spokoju.
Warto chodzić pieszo
Japońska matuzalemka Mitau Fujisawa dożyła 113 lat. Jej córka oświadczyła, że matka cieszy się w miarę dobrym zdrowiem, ma jedynie kłopoty ze słuchem. Przyczyny długowieczności upatrywała w zamiłowaniu do częstego chodzenia pieszo i nie jadania zbyt obfitych posiłków.
Bez kłótni
Walijskiemu górnikowi Johnowi Evan sowi w 1989 roku,,stuknęło" 112 lat. Starzec twierdził wtedy, że był najstarszym mężczyzną na świecie, ponieważ w odróżnieniu od innych matuzalemów ma na to stosowny dokument urodzenia. Jego recepta na długie życie,,nigdy nie należy kłócić się i używać brzydkich słów, gdyż niszczy to system nerwowy". Starzec zjadał co dziennie kawałek żytniego chleba i popijał go rozpuszczonym w gorącej wodzie miodzie. Zestawienie to podobno umożliwiało mu zachowanie dobrego samopoczucia. Pozostałe rady to nie pić alkoholu, nie palić i nie nadużywać zabaw.
Najlepsza recepta na 100 lat
...to przede wszystkim zaniechanie jego skracania". Tak uważał już przed wiekami sławny mędrzec Seneka. Radził więc rozsądne zachowanie i umiar. Współcześni juwenolodzy wśród metod wzmacniania zdrowia na pierwszym miejscu wymieniają stabilizację stanów emocjonalnych i wysoką sprawność układu nerwowego. Ich zdaniem,,,zdrowe ciało to produkt zdrowego rozsądku". Uważna lektura życiorysów wielu sławnych naturalistów dowodzi, że często dożywali oni sędziwego wieku mimo bardzo słabego zdrowia. Często zaczynali się oni interesować profilaktyką, możliwościami przedłużenia życia, gdy ciężko chorowali, gdy wydawało się, że nie ma dla nich ratunku. Potwierdzają, to też różne badania naukowe.
Masz wpływ na zdrowie i długowieczność
Wyniki obszernego studium opublikowanego swego czasu w oparciu o ankietę wśród 1235 starszych mieszkańców jednego ze stanów USA dowodzą, że każdy ponosi znaczną odpowiedzialność za długość swego życia. Przy czym na długie życie trzeba sobie zarobić" przede wszystkim w młodości i wieku średnim. Badanie prowadzone swego czasu w Kalifornii przez naukowców z uniwersytetu w Los Angeles obejmowało testowanie 6920 osób młodych oraz w starszym wieku. Wyniki ankiety wykazały, że większe szanse życiowe ma grupa osób, która nigdy nie paliła papierosów, używała z umiarem alkoholu, była aktywna fizycznie, utrzymywała właściwą wagę oraz przestrzegała 7-8 godzinnego snu.
Rada dla każdego wieku
Badacze są zdania, że higieniczny, aktywny tryb życia jest ważny dla osób w każdym wieku, także a może bardziej nawet w 7 i 8 dekadzie życia, gdyż poprawia wtedy samopoczucie i w pewnym stopniu uniezależnia. Warto także dodać, że nauce na razie nie jest znany,,gen długowieczności". Istnieje tylko potwierdzenie braku u osób długowiecznych szkodliwych genów, które zwiększają niebezpieczeństwo różnych zachorowań i skracają życie. Ale i nawet wtedy profilaktyka pozwala żyć znacznie zdrowiej i dłużej.
Biblijne przykazanie
Rozważając problem długowieczności warto sięgnąć do Biblii. W tej chrześcijańskiej księdze mądrości znaleźć można następujące rady.,,Bo jaźń Pańska zadawala serca, daje wesele, radość i długie życie; koroną mądrości bojaźń Pańska dająca pokój i czerstwe zdrowie; korzeń mądrości to bać się Pana, a gałęzie jej długie życie". Ta mądrość łącząca się z pokorą i wiarą, że to Opatrzność ma wielki wpływ na nasz los, ułatwia spokojne kroczenie przez życie. Jej przydatność została sprawdzona przez pokolenia, warto więc na pewno ją docenić.
Szanuj uczucia serdeczne
Wielki długowieczny polski naturalista Apolinary Tarnawski daje niezwykle ważną duchową radę, która jego zdaniem zapewnia dłuższe życie,,Szanuj uczucia serdeczne, bo w starym wieku nie ma ich za dużo. Z drugiej jednak strony właśnie one, jeśli rozwijane celowo, i nie rozrzucane na darmo, mogą wypełnić pustkę starości jak np. opieka nad najbliższymi, nad bezradnymi i potrzebującymi pomocy. Stary zajęty dolą innych zapomina o własnych cierpieniach i niepowodzeniach, a przy tym doznaje pocieszenia, że jest jeszcze komuś potrzebny na tym świecie".
Tarnawski uważa, że w ,,starości następuje cały przewrót pojęć, czego młody się nie domyśla, bo przecież nie można sobie wyobrazić stanu duszy, którego się nie przeżyło. Siłą młodości jest jej żywiołowość, a siłą starości rozwaga. Cóż jednak pozostaje staremu, jeżeli nie rozwija jej i nie wykorzystuje? Burze życia już się uspokoiły, namiętności osłabły, więc nici wiążące go ze światem, powoli się rozluźniają, traci przyjaciół i już go nie unosi ambicja, a tym samym nie pociągają go już zwyczajne uciechy życia. Pozostaje tylko instynkt najsilniejszy, to jest instynkt odżywiania. Łakomstwo starego rośnie ku jego szkodzie i przyśpiesza koniec."
Według Tarnawskiego starsi ludzie powinni służyć rodzinie i społeczeństwu swoją dojrzałą mądrością. Rozumieli to starożytni, którzy starców wysoko cenili. „Grecy mieli geruzję", a Rzymianie swój ,,sędziwy senat". Spełniając tę rolę, starzy będą czuli się potrzebni a otoczenie będzie ich ceniło. Lecz by byli do tego zdolni, tzn. by zachowali do późnego wieku sprawność i jasność umysłu, konieczne jest życie w wysokiej higienie i w tym chcę im moimi radami dopomóc”.