Pierwszy miesiąc ciąży
Gratulacje - właśnie zostaliście rodzicami. Na tym etapie prawdopodobnie jeszcze nie jesteście tego świadomi, ponieważ zdecydowana większość kobiet wykonuje test ciążowy dopiero, gdy miesiączka nie występuje w przewidywanym terminie. Jednak już teraz organizm przyszłej mamy (chociaż tego nie widać) zmienia się w zastraszającym tempie.
Objawy ciąży
Objawy ciąży, które kobieta może w tym okresie zauważyć, są następujące:
Brak miesiączki
Jest to pierwszy w pełni zauważalny objaw ciąży, jednak należy pamiętać, że brak miesiączki może wiązać się także z szeregiem innych przyczyn- niekoniecznie z poczęciem. Wiek ciąży, wbrew pozorom, określa się nie od momentu zapłodnienia, a od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, zatem, gdy ta kolejna nie pojawi się, oznacza to, że jesteśmy już w 2 miesiącu- czas na prawdę zacząć o siebie dbać! Zacznijmy od wizyty u ginekologa- dzięki badaniu USG będzie on mógł określić wiek naszego maleństwa, a my zobaczymy i być może usłyszymy serduszko, które bije już 21 dni po zapłodnieniu.
Zmęczenie
Jeśli w pracy zasypiasz przy biurku i męczą cię najprostsze domowe czynności, może to być znak, że niedługo zostaniesz mamą. Nie lekceważ zasłabnięć, szczególnie, jeśli wcześniej raczej ci się one nie przytrafiały- jak najszybciej wykonaj test ciążowy i pędź do ginekologa, gdy zobaczysz 2 kreseczki. Zmęczenie to normalny objaw niemal każdej ciąży, jednak czasami może oznaczać anemię, która utrudnia rozwój dziecku, a tobie odbiera zdrowie, tak ważne w tym wyjątkowym stanie!
Pozostałe objawy ciąży
Wiele kobiet na początku ciąży odczuwa zwiększoną wrażliwość piersi, skarży się także na częstsze oddawanie moczu. Bywa, że przyszła mama odwiedza toaletę nawet kilka razy w ciągu nocy, nie mówiąc już nawet o dniu. O ile nie towarzyszy temu ból, pieczenie, czy gorączka (w ciąży normalna jest temperatura nawet 37,5 st.), nie jest to powód do niepokoju. Nie musisz martwić się także tym, że jesteś rozkojarzona, a wszystkie problemy ustępują zmartwieniu o zdrowie dziecka. Organizm w ten sposób naprowadza przyszłą mamę na program „dbaj o siebie”. Hormony odgrywają ogromną rolę w utrzymaniu ciąży i zapewnianiu jej wszelkich warunków do rozwoju, jednak mama musi wiedzieć, że także od niej zależy na prawdę wiele.
Powyżej opisane objawy są charakterystyczne dla wczesnej fazy ciąży. Nieco później (drugi i trzeci miesiąc ciąży) kobiety mogą mieć poranne lub wieczorne nudności i wymioty, chwiejność emocjonalną, zwiększoną wrażliwość na smak i zapach.
Wizyta u ginekologa
Podczas wizyty u ginekologa bądź położnej w pierwszym miesiącu ciąży prawdopodobnie jeszcze nie zostanie założona karta ciąży, jednak za udzielonymi radami w kwestii diety, odpoczynku czy pozytywnego myślenia, z pewnością warto podążać. Pamiętaj, że już teraz jesteś odpowiedzialna za maleńkie życie, które się w tobie rozwija. Przed wizytą przypomnij sobie datę ostatniej miesiączki (na jej podstawie oblicza się przewidywany termin porodu) oraz zapisz sobie pytania, które chciałabyś zadać- z pewnością będzie ich mnóstwo.
Rozwój dziecka w pierwszym miesiącu ciąży
Dzidziuś na tym etapie ciąży jeszcze nie przypomina istotki ludzkiej. Komórki bardzo szybko dzielą się i grupują a maleństwo rośnie w zastraszającym tempie! Już teraz określony jest jednak jego materiał genetyczny, który stanowi wypadkową genotypu mamy i taty. Chociaż trudno w to uwierzyć, już teraz dziecko jest „zaprogramowane” na konkretny kolor oczu czy włosów, a nawet pewne cechy charakteru...
Zapłodnienie i rozwój zarodkowy
Podczas aktu płciowego dochodzi do wytrysku nasienia i plemniki dostają się do pochwy, a następnie przez macicę do jajowodu, gdzie dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej.
Po zapłodnieniu komórka jajowa (zygota) w pierwszych dniach żywi się własnymi zapasami oraz substancjami odżywczymi gruczołów błony śluzowej jajowodu.
Zygota powoli przesuwając się w jajowodzie, ulega podziałom. Najpierw na dwie komórki, a następnie na 4, 8, 16 itd.
W czwartym dniu od zapłodnienia zygota wchodzi do macicy, wówczas zbudowana jest z 32 komórek (przypomina owoc morwy, a zarodek nosi nazwę morula).
Około 6-8 dnia zarodek zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy i ma postać pęcherzyka otoczonego pojedynczą warstwą komórek.
Kolejnym etapem, począwszy od ósmego dnia życia zygoty, są dalsze podziały, które będą prowadziły do zróżnicowania się w obrębie zarodka trzech warstw komórek, z których w konsekwencji rozwiną się tkanki i organy. Etap ten nazywa się gastrulacja, a zarodek przekształca się w następne stadium rozwojowe – blastocystę. Pierwszą warstwą komórek jest warstwa zewnętrzna (ektoderma), z której rozwija się układ nerwowy, narządy słuchu i wzroku, naskórek, paznokcie, włosy, gruczoły skórne, szkliwo zębowe oraz przysadka mózgowa. Z drugiej, środkowej warstwy komórek tzw. mezodermy, w przyszłości powstaną kości, mięśnie, tkanka łączna, narządy moczowo-płciowe. Ostatnia, wewnętrzna warstwa komórek (endoderma), da z kolei początek narządom wewnętrznym ciała, takim jak żołądek, jelita, płuca, wątroba. Proces tworzenia się narządów nazywamy organogenezą. Jako pierwsze powstają mózg, struna grzbietowa i rdzeń kręgowy.
Od momentu implementacji (zagnieżdżenia się) zarodka w macicy mówimy, że kobieta jest w ciąży.
Jednocześnie z rozwojem zarodka rozwijają się błony płodowe: kosmówka, owodnia i omocznia. Funkcją owodni jest ochrona i ułatwienie poruszania się płodu, kosmówka z kolei wrasta w błonę śluzową macicy, tworząc z nią łożysko.
Łożysko jest narządem, który zaopatruje zarodek w tlen i substancje odżywcze, a usuwa dwutlenek węgla i inne zbędne produkty przemiany materii. Ponadto produkuje hormony m.in. ludzką gonadotropinę kosmówkową (HCG), która sygnalizuje ciałku żółtemu początek ciąży. W wyniku tego ciałko żółte rośnie i wydziela znaczne ilości progesteronu i estradiolu, które to stymulują ciągły rozwój łożyska. Brak wytwarzania HCG doprowadziłby do degeneracji ciałka żółtego, a zapłodnione jajo zostałoby poronione i usunięte wraz z krwią menstruacyjną.
Po czwartym tygodniu ciąży u zarodka widoczne są już zawiązki kończyn oraz zaczyna bić serce (około 60 uderzeń na minutę). Rozwijają się uchyłki przewodu pokarmowego, z których rozwinie się niebawem wątroba, pęcherzyk żółciowy i trzustka. W piątym tygodniu rozwijają się mięśnie, a zarodek ma zdolność ruchu.
Warto zapoznać się z artykułem: Rozwój płodu.