Kobieta w ciąży – informacje ogólne
Dopiero od niedawna znane są przemiany zachodzące w organizmie kobiety ciężarnej. W ubiegłych stuleciach śmierć w czasie porodu nie należała do rzadkości, kobietom bowiem nie stwarzano właściwej opieki. Na początku XX wieku utworzono pierwszą klinikę dla kobiet w ciąży. Wkrótce zaczęły powstawać kolejne. W następnych latach dokonał się znaczny postęp w sposobach rozwiązywania ciąży. Śmierć matki w czasie porodu stała się rzadkością. Problem nadal stanowiły zakażenia połogowe, krwotoki, zgony wskutek niewłaściwego znieczulenia. Wprowadzenie antybiotykoterapii zmniejszyło niebezpieczeństwo wynikające z zakażeń, a stosowanie transfuzji krwi zapobiegało następstwom krwotoków. Unowocześnienie metod znieczuleń zmniejszyło śmiertelność wśród rodzących.
Kilkadziesiąt lat temu poważny problem stanowiła opieka nad wcześniakami. Największym zagrożeniem dla noworodków urodzonych pomiędzy 25 a 36 tygodniem ciąży była niedojrzałość czynnościowa wielu narządów. Postępy w intensywnej opiece neonatologicznej umożliwiają obecnie przeżycie noworodków urodzonych z masą ciała nawet poniżej 1000 g. Ryzyko wystąpienia w przyszłości problemów zdrowotnych u tych dzieci jest niewielkie pod warunkiem, że otoczone będą właściwą opieką i nie pojawią się nieoczekiwane powikłania.
Przyszli rodzice coraz lepiej zdają sobie sprawę, jak ważne jest właściwe przygotowanie się do ciąży. Coraz częściej pacjentki przychodzą do lekarza z zapytaniem, co mają robić, aby przyszła ciąża przebiegała prawidłowo. Duży nacisk kładzie się obecnie na właściwą dietę kobiety ciężarnej.
Liczne badania ujawniły związek pomiędzy paleniem papierosów a opóźnionym rozwojem płodu. Spożywanie alkoholu w czasie ciąży stwarza ryzyko wystąpienia płodowego zespołu alkoholowego. Lekarze zakazują przyszłym matkom palenia papierosów, a także picia alkoholu.
Wiemy obecnie, że na przebieg każdej ciąży ma wpływ liczba wcześniejszych ciąż, wiek kobiety, warunki, w jakich żyje, a także jej kondycja fizyczna, sposób odżywiania i ogólny stan zdrowia.
Udokumentowano, że niektóre wady rozwojowe płodu spowodowane są zakażeniami wirusowymi, np. wirusem różyczki, lub przyjmowaniem niektórych leków we wczesnym okresie ciąży. Ochronę płodu przed tego typu zagrożeniami zapewnia wczesne stwierdzenie ciąży, możliwe dzięki zastosowaniu skuteczniejszych metod jej rozpoznawania. Wiele leków, stosowanych od lat, uważa się za bezpieczne. Jednakże każda kobieta ciężarna musi pamiętać, że zanim zacznie przyjmować jakikolwiek lek, powinna poradzić się swojego lekarza.
Rozwój płodu ocenia się na podstawie badania ultrasonograficznego, w skrócie USG. Jest to bezpieczna metoda,dostarczająca wielu szczegółowych informacji dotyczących płodu już od pierwszych tygodni ciąży.
W przeszłości aktywność kobiety ciężarnej była ograniczana. Wynikało to z przekonania, że ciążą jest stanem nienaturalnym, wymagającym szczególnej troski. Obecnie przyszłe matki zachęcane są do aktywnego życia. Zapewnia się je, że organizm adaptuje się do ciąży, a jakiekolwiek powikłania, które mogłyby wystąpić, zostaną szybko wykryte.